dinsdag 20 november 2012

CHRYSANTEN

"In de herfst springt de betoverende kleur van de wilde chrysant uit het gebladerte. Zijn koele geur zweeft over de herfstwateren" 

Bovenstaand citaat is van de Chinese dichter Wang Chien, meer dan duizend jaar geleden geschreven. 

 

De chrysant heeft over het algemeen een wat saai imago en er bestaan nogal wat vooroordelen over : oubollig, boeketvuller, grafbloem, herfstassociatie. Toch is het één van de meest verkochte bloemen in Nederland. Dat zal wel komen doordat ze het heel jaar rond verkrijgbaar zijn tot bij de benzinepomp aan toe en dat ze ontzettend lang goed blijven op de vaas, dus waar voor je geld.  Waarom zijn ze het hele jaar verkrijgbaar?  Ze worden op grote schaal gekweekt in onze kassen en geëxporteerd naar landen zoals o.a. Frankrijk, waar het een grafbloem is.  Geef een Fransman dan ook nooit een bos chrysanthen cadeau want dat zal hij niet waarderen.

De naam van de bloem komt uit het Grieks: "chrusos" wat goud betekent en "anthemom" betekent bloem.

De chrysant is een heel oud cultuurgewas en komt van oorsprong uit China en Japan. In deze landen heeft de chrysant een hoog aanzien. Chrysanten bloeiden in bronzen potten aan de oever van spiegelende vijvers, en wie er stil genietend naar keek, genoot op dat moment van de sierlijke vorm en de bitter prikkelende herfstgeur en verheugde zich op de genietingen die nog komen zouden. Want chrysanten werden in China niet alleen gekweekt voor esthetische, maar ook voor gastronomische genoegens. Ze maakten o.a. chrysantenwijn, door de bloemen te laten gisten met gekiemde gierst. Deze wijn moest een jaar lang rijpen en werd gedronken op de negende dag van de negende maand om zich te verzekeren van een lang, vredig en gezond leven. Ook gelooft men in China dat het eten van chrysantenbloemen ouderdomskwalen niet alleen kan voorkomen, maar zelfs genezen.

In Japan werd het de "Nationale Bloem". De troon van de vroegere Japanse keizers werd bedekt met chrysanten, waardoor deze troon de naam Chrysantentroon kreeg. Door de bloem af te beelden met zestien stralen, gaven ze bovendien aan dat er sprake was van goddelijke macht. In Japan verzekert één bloemblaadje onderin een glas wijn je al van een lang en gezond leven. Wat betreft het eten van chrysanten, spelen deze in de hedendaagse Japanse keuken een belangrijkere rol dan in de chinese keuken.


De Chrysanthemum behoort tot de familie van de Asteraceae. Andere snijbloemen van deze familie zijn o.a., de Achillea, de Aster, de Leucanthemum en de Solidago.
Het geslacht Chrysanthemum is zeer omvangrijk en omvat ongeveer 200 botanische soorten. De Chrysanthemum morifolium is in ons land de belangrijkste soort vanwege de zeer grote verscheidenheid aan vormen en kleuren.



Afgelopen weekend heb ik veel chrysanten uit mijn tuin geplukt, maar heb er ook nog wat laten staan, in de hoop dat ze volgende week nog goed zijn voor een herfstarrangement op mijn eettafel als ik 15 mensen te eten krijg.


Dit hart ligt op een tafeltje op de veranda gevuld met chrysanten.


De chrysanten staan op een tafel in een losse, ietwat slordige stijl, geschikt.  In de kopjes en asbak van een slakkenhuisserviesje liggen ook enkele bloemen.


Onderstaand boek is een deel van de serie "Present-Day-Gardening" uit het begin van de 20ste eeuw. Oude  boekjes met schitterende platen, ook nog goed leesbaar, die tot mijn favorieten in mijn verzameling tuinboeken behoren. Heb er jaren over gedaan voordat ik ze allemaal gevonden had maar dat was ook erg leuk.



De laatste paar bloemen heb ik op de tafel gezet met de brownies die ik voor afgelopen weekend gebakken had. 



"From the easteern hedge, I pluck chrysanthemum flowers, 
And idly look towars the southern hills"
(Chinese poet Tao Qian, 365-427)


14 opmerkingen:

  1. Chrysanten hebben inderdaad niet altijd de beste papieren, maar het is wel een verschil welke chrysant. Er zijn hele mooie!
    Je hebt een paar prachtige bloemstukken gemaakt. Hopelijk heb je volgende week nog genoeg voor de tafelschikking.
    Veel plezier!

    Lieve groet,
    Gerry

    BeantwoordenVerwijderen
  2. I think Chrysanthemums are beautiful, but you rarely see them as flowers in a garden here in Canada. I am not sure why that is. Your collection of antique books is quite a treasure. I have been thinking of starting a collection myself for sometime. The beautiful illustration in your book has further inspired me to get going on this and I think I will start watching for similar books as flea markets and sales.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Beautiful colours, especially I like the third one. We do not have any colours left in garden, this is depressing month in our country. But you are now showing an example what one can do: read (or collect) garden books, nice ! You've marvellous collection of old books, very interesting ones.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik vind chrysanten ook schitterend.
    Het is inderdaad onterecht dat deze bloemen
    vaak als oubollig gezien worden.
    Echt heel erg jammer.

    En wat heb je er weer iets moois
    van gemaakt in je huis.
    Echte blikvangers.

    Groetjes Ans

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Hoi Janneke wat een prachtige blog heb je geschreven. Ik geniet van de achtergrondverhalen bij de chrysanten, wist niet dat de bloem in het verre oosten zo populair was. Ik kreeg laatst een boeket met een paar grote oranjerode chrysanten erin en het stond echt prachtig!
    Veel plezier met je etentje en de voorbereidingen ervan...

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Wat leuk om wat meer te lezen over de Chrysant.Ik vind ze best wel mooi en toch koop ik ze eerlijk gezegd weinig.Maar er zijn heel mooie soorten bij .Ik vind die op de eerste foto prachtig!
    Groetjes Elisabeth

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Hoi janneke leuke schikkingen laat je zien, met altijd van dat mooie servies erbij. Slakkenservies hoe kom je er toch aan, zo leuk................gr.Conny

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Jaren geleden las ik al over hoe de Chrysant in Japan totaal anders bekeken werd dan bij ons. Daar keek ik echt van op. Hier is het nog altijd echt een grafbloem. Eind oktober zijn ze overal te koop omdat iedereen ze dan koopt om op 1 november op de graven van overleden familie en kennissen te gaan zetten. Geef mij toch maar de Japanse en Chinese manier van over de Chrysant te denken.
    Trouwens, ook witte Lelies worden hier gezien als bloemen die je niet cadeau doet omdat ze in verband worden gebracht met dood en begrafenis.
    Wat heb je veel verschillende Chrysanten in je tuin. Mooie boeketten maakte je ermee!
    Groetjes,
    Marian

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Wat 'n diversiteit! Ik houd wel van chrysanten, hoor. Zeker van de geur (!) terwijl anderen me voor gek verklaren. Het heeft wat.
    Mooie en interessante post heb je er van gemaakt.
    Vriendelijke groeten,
    Chantal

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Een heel interessant verhaal over de chrysant...maar toch houd ik er niet van...ik vind ze echt niet mooi, en ze stinken...
    Zo houd ik ook totaal niet van dahlia's...da's hetzelfde type bloem, en die hebben ook al zo'n typische geur.
    Kan er niks aan doen, ieder zijn smaak toch?
    Je hebt nog een mooie "nusdoek" zeggen wij als tafelkleedje...en dat slakken servies.. echt geweldig..

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Leuke post!!

    Ik heb geen echte binding met chrysanten, alhoewel ik ze heel graag gebruik bij het bloemschikken. Ooit heb ik voor het 100 jarig bestaan van het bedrijf waar ik werk een aanplakbord gemaakt met het cijfer 100 + bedrijfslogo in witte en rode kleine chrysanten. Wekenlang hebben wij hiervan kunnen genieten, dankzij de goede houdbaarheid van deze bloem.

    Veel liefs
    Marieke

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Oh yes, the lovely Chrysanthemums - the flower that will cheer you up at this time of year! And you made some beautiful arrangements with them.
    Ingrid x

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Hoe cultureel bepaald is toch de wijze, waarop we tegen bepaalde bloemen aankijken. Van grafbloem tot levensverlenger. Interessante post, Janneke.
    Ook ik heb een onberedeneerde afkeer van chrysanten en dahlia's, vooral als snijbloem.
    Het familielid kleinbloemige herfstastertjes in de tuin kan ik wel zeer waarderen.
    Hartelijke groet, Zem.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. You must think I have gone away since I have missed several of your posts, but I have not. Just busy. Very interesting history on the chrysanthemum. I have 3 here; two so large that I must separate and transplant them. They are the herald of fall, adding gorgeous color to the garden. I love their pungent smell. I hope to do a better job of keeping up with your posts. Your photos are so beautiful of Holland and I enjoy seeing your garden and your sweet dog.

    BeantwoordenVerwijderen