CHRYSANTEN

"In de herfst springt de betoverende kleur van de wilde chrysant uit het gebladerte. Zijn koele geur zweeft over de herfstwateren" 

Bovenstaand citaat is van de Chinese dichter Wang Chien, meer dan duizend jaar geleden geschreven. 

 

De chrysant heeft over het algemeen een wat saai imago en er bestaan nogal wat vooroordelen over : oubollig, boeketvuller, grafbloem, herfstassociatie. Toch is het één van de meest verkochte bloemen in Nederland. Dat zal wel komen doordat ze het heel jaar rond verkrijgbaar zijn tot bij de benzinepomp aan toe en dat ze ontzettend lang goed blijven op de vaas, dus waar voor je geld.  Waarom zijn ze het hele jaar verkrijgbaar?  Ze worden op grote schaal gekweekt in onze kassen en geëxporteerd naar landen zoals o.a. Frankrijk, waar het een grafbloem is.  Geef een Fransman dan ook nooit een bos chrysanthen cadeau want dat zal hij niet waarderen.

De naam van de bloem komt uit het Grieks: "chrusos" wat goud betekent en "anthemom" betekent bloem.

De chrysant is een heel oud cultuurgewas en komt van oorsprong uit China en Japan. In deze landen heeft de chrysant een hoog aanzien. Chrysanten bloeiden in bronzen potten aan de oever van spiegelende vijvers, en wie er stil genietend naar keek, genoot op dat moment van de sierlijke vorm en de bitter prikkelende herfstgeur en verheugde zich op de genietingen die nog komen zouden. Want chrysanten werden in China niet alleen gekweekt voor esthetische, maar ook voor gastronomische genoegens. Ze maakten o.a. chrysantenwijn, door de bloemen te laten gisten met gekiemde gierst. Deze wijn moest een jaar lang rijpen en werd gedronken op de negende dag van de negende maand om zich te verzekeren van een lang, vredig en gezond leven. Ook gelooft men in China dat het eten van chrysantenbloemen ouderdomskwalen niet alleen kan voorkomen, maar zelfs genezen.

In Japan werd het de "Nationale Bloem". De troon van de vroegere Japanse keizers werd bedekt met chrysanten, waardoor deze troon de naam Chrysantentroon kreeg. Door de bloem af te beelden met zestien stralen, gaven ze bovendien aan dat er sprake was van goddelijke macht. In Japan verzekert één bloemblaadje onderin een glas wijn je al van een lang en gezond leven. Wat betreft het eten van chrysanten, spelen deze in de hedendaagse Japanse keuken een belangrijkere rol dan in de chinese keuken.

De Chrysanthemum behoort tot de familie van de Asteraceae. Andere snijbloemen van deze familie zijn o.a., de Achillea, de Aster, de Leucanthemum en de Solidago.
Het geslacht Chrysanthemum is zeer omvangrijk en omvat ongeveer 200 botanische soorten. De Chrysanthemum morifolium is in ons land de belangrijkste soort vanwege de zeer grote verscheidenheid aan vormen en kleuren.

Afgelopen weekend heb ik veel chrysanten uit mijn tuin geplukt, maar heb er ook nog wat laten staan, in de hoop dat ze volgende week nog goed zijn voor een herfstarrangement op mijn eettafel als ik 15 mensen te eten krijg.

Dit hart ligt op een tafeltje op de veranda gevuld met chrysanten.

De chrysanten staan op een tafel in een losse, ietwat slordige stijl, geschikt.  In de kopjes en asbak van een slakkenhuisserviesje liggen ook enkele bloemen.

Onderstaand boek is een deel van de serie "Present-Day-Gardening" uit het begin van de 20ste eeuw. Oude  boekjes met schitterende platen, ook nog goed leesbaar, die tot mijn favorieten in mijn verzameling tuinboeken behoren. Heb er jaren over gedaan voordat ik ze allemaal gevonden had maar dat was ook erg leuk.

De laatste paar bloemen heb ik op de tafel gezet met de brownies die ik voor afgelopen weekend gebakken had. 

"From the easteern hedge, I pluck chrysanthemum flowers, 

And idly look towars the southern hills"

(Chinese poet Tao Qian, 365-427)