LAMPIONNETJES - CHINESE LANTERNS

De morgenstond heeft goud in de mond.

In English this means:

The early bird catches the worm

or

Early to bed and early to rise make a (wo)man healthy, wealthy and wise.

De herfst is een feest met de lampionplant in de tuin.
Ze stonden vroeger bij mijn oma in de tuin en ik zie ze nog, uitbundig oranje gekleurd op de schoorsteenmantel staan aan beide zijden van de grote spiegel, samen met pauwenveren in grote koperen vazen met oren. Op een keer ging ik als kind direct uit school even bij oma langs en zag tot mijn grote verbazing dat de vazen afgedekt op tafel stonden en ook de spiegel met een doek bedekt was.  Ik vroeg waar dat voor diende. Als antwoord kreeg ik dat het die nacht geonweerd had, toen had oma een doek over de spiegel gehangen en de vazen verwijderd omdat ze de bliksem aan zouden trekken. Tja, je moet het maar geloven.

Puur uit nostalgie wilde ik later deze plant ook in mijn tuin hebben, maar helaas wat ik ook probeerde, plantjes kreeg, kocht, of zelf zaaide, ze deden het niet.
Na een verhuizing stonden ze al in mijn nieuwe tuin. Leuk! Na enkele jaren was mijn liefde voor de Physalis, zoals de plant officieel heet, behoorlijk afgezwakt. Ze woekerde dat het een lieve lust was en deed niet onder voor het meest gemene onkruid.
Later verhuisde ik nog een keer en uit mijn oude tuin nam ik een aantal hortensia's mee.  Deze staan nog steeds heel mooi voor het huis in een rij langs het water tussen weg en tuin.  Maar tot mijn ontsteltenis kwamen er het volgende seizoen overal sprietjes op van de lampionplant.  Tussen de wortels van de hortensia's hadden natuurlijk stukjes wortel van de lampionplant gezeten.
Bij de mauve schermen van de hortensia's detoneerden ze verschrikkelijk.....en ja.....nu, na jaren staan er nog altijd lampionnen tussen de weelderige hortensia's.
Ik laat ze tot op zekere hoogte hun gang gaan.  De onooglijke witte bloemetjes verschijnen in juli, ze worden gevolgd door de bes met als omhulsel een vijfhoekige blaas.  Daar heeft ze haar naam Physalis aan te danken wat letterlijk blaas betekent.  Als in oktober de blazen van groen naar oranje zijn verkleurd, knip ik de stengels resoluut af en trek alles wat bovengronds zichtbaar is weg.  Zo houd ik ze min of meer in toom. Het volgende voorjaar komen ze weer vrolijk te voorschijn en dat mag van mij.

De koperen vazen heb ik van mijn oma geërfd en staan nu bij mij aan weerszijden van de spiegel op de schoorsteenmantel met pauwenveren en lampionnetjes. Ik vind de vazen afschuwelijk en het geheel ook behoorlijk lelijk, maar de herinnering is het waard om ze in de herfst een tijdje te tonen.
Ook geef ik gul wortels en zaden van de Physalis aan bloemschikvriendinnen, die de gedroogde vruchten gebruiken in kransen, om kerstlichtjes in te doen, enz.
Het gekke is dat ze lang niet in elke tuin aanslaan, het is echt een beetje geluk hebben, of ongeluk het is maar net hoe je over deze feestelijke woekeraar denkt.

In autumn we have in the garden a party of Chinese lanterns.
When I was a child my grandmother had them in the garden and inside on the mantelpiece, on both sides of the mirror, together with peacock's feathers in big copper vases.  
Once I visited gradma on my way home from school and saw to my astonishment that the vases were covered on the table and the mirror covered with a cloth too. I asked why she had done so. She answered that she had covered the mirror and vases in connection with the thunderstorm the night before. According to grandma the mirror and copper should draw the lightning. Yes, if you believe that....
Out of pure nostalgia I wanted this plant in my garden when I was grown up, but what I tried, buying plants, sowing seeds, no success.  When we removed they stood already in the garden of our new home. Great! After a few years, my love for the Physalis, as officially named, had gone down to nil. The Physalis behaved obviously like an usurer and seemed to be a dreadful weed in that garden.  We moved again and I took some Hydrangeas from my old garden to my new garden.  These Hydrangeas are still in front of the house in a row along the water.  To my dismay the next season we lived here, I saw everywhere blades of the Chinese lantern between my Hydrangeas.  Oeps, the Physalis obviously had moved with us between the roots of the Hydrangeas.  The orange colour of the Chinese lanterns look awful with the mauve Hydrangeas. Now, after more than 23 years there grow still Chines lanterns between the Hydrangeas. Until certain level the lanterns may go ahead. The small white flowers appear in July, followed by the berry wrapped up with a five angular bladder. That's why she is called Physalis, what literally means bladder. When in October the bladders colour from green to orange, I resolutely cut all the stems and pull all what I can see out of the soil. In this way I keep them more or less in check. Next spring they cheerfully appear again and well, that is allowed.

The copper vases I inherited of my grandma and are on my mantelpiece now, with a mirror and also with peacock's feathers and Chinese lanterns. I think these vases are horrible and the total picture also is not my cup of tea, but as a memory I like to show them every autumn on the mantelpiece.

I also generously give seeds and roots to my friends, who make arrangements with the dried berries. Strange is that the Physalis does not like to grow in every garden. You have to be lucky, or not, it is just what you think about this festive invasive plant.

Chinese lanterns used in a wreath on our frontdoor.