BOOMPERIKELEN

Dagelijks struin ik toch al gauw anderhalf uur rond met Snarf langs meren, vijvers, bosjes en weilanden.
Snarf  is een groot liefhebber van weilanden dan kan hij lekker rennen en oefeningen met de bal doen, waarna hij verkoeling zoekt in het water, lees : baggersloot, modderplas.  We lopen ook hele stukken tussen rietkragen door waar het lekker zompig is zodat ik mijn laarzen bijna overschep en Snarf helemaal onder de prut zit. Hier horen we regelmatig de kleine karekiet.  We houden niet zo van de gebaande paden, waar wandelaars in het weekend als eenden achter elkaar aan sjokken.

Voordat we Snarf hadden, kwam ik hier zelden en realiseerde ik me niet dat het zo dicht bij huis zo mooi was.  Ik heb bewondering voor de landschapsarchitecten die dit al weer heel lang geleden op papier hebben gezet en de mensen die het tot stand gebracht hebben en er alles aan doen om het mooi en vooral ook schoon te houden. Want wat kunnen de mensen er in een weekeinde een ongelofelijke troep van maken!

Euonymus europaeus - kardinaalsmuts

Ik geniet van elk seizoen en krijg er nooit genoeg van om naar bomen te kijken die her en der gegroepeerd staan en zo'n prachtig beeld geven van elk jaargetijde. Zo hebben we ook deze herfst weer onze belevenissen.

Snarf kruipt achter elke boom, vuilnisbak of bankje en gluurt naar zijn bal, die ik met mijn handige werpstok heel ver kan gooien. Dan sprint hij achter z'n schuilplaats vandaan en brengt de bal razendsnel bij mij terug of  legt hem op een strategisch punt neer.
Bij een groepje van drie bomen pak ik de bal van de grond met de werpstok, wat een zegen, zonder deze stok was in inmiddels invalide geworden door honderdduizend maal bukken.  Maar wat is dat, hij is aanzienlijk zwaarder geworden. Ik pak de bal uit de stok en zie dat het geen tennisbal is maar een ronde groene bolster, formaat tennisbal dus.  Ik bekijk de boom en concludeer, op het gevederde blad afgaande, dat het een vleugelnoot is. Maar nee, dat kan niet want de vleugelnoot draagt geen grote ronde gladde groene bolsters, maar snoeren van gevleugelde noten.  Ik steek de pseudo-tennisbal in mijn zaak en ga weer verder want Snarf staat al ongeduldig te wachten op de tennisbal welke hij inmiddels keurig voor mijn voeten geplaatst heeft.  Even later pakt Snarf zijn bal en spuugt hem net zo snel weer uit om de andere die er naast ligt te pakken. Haha, de noot had ook hem te pakken!

Juglans nigra - zwarte walnoot

Thuis ga ik op zoek in mijn bomenboek en constateer aan de hand van de pseudo-tennisbal dat de boom een Juglans nigra is. De zwarte walnoot. Deze heeft een langer blad dan de okkernoot en een groter aantal spits toelopende blaadjes, inderdaad heel veel op de vleugelnoot gelijkend. De noot is rond en heeft een harde schil, die moeilijk te kraken is. Klopt allemaal precies! Ook lees ik ergens dat de bladeren kruidig geuren en inderdaad ook dat had ik al geroken.

GEEL/ORANJE IN DE OVERGANG NAAR DE HERFST

Helianthus 'Lemon Queen'

In vervolg op de vorige post over mijn tuin in september, komen dit keer de geel/oranje/rode bloemen aan de beurt.  Mijn gevoel zegt dat ik daar heel veel van heb maar dat is toch niet zo.  De zachter getinte roze/paarse bloemen  zijn veruit in de meerderheid.  De felle kleuren vallen op en proberen voor te dringen, daardoor lijken het er meer dan dat het er zijn. Dahlia's maken de dienst uit in die kleuren maar dit jaar wat minder want een aantal hebben het na de winter helaas af laten weten.

Dahlia 'Bishop of Llandaff' 

Dahlia 'Preference'

Rosa Peaudouce syn. Elina, een roos gecultiveerd door Dickson in 1983.
Het is een sterke ziektebestendige roos met grote zachtgele bloemen en donkergroen glanzend blad, hoogte 1 m., lichtgeurend. Bloeit door tot diep in de herfst. Na de snij blijven ze heel lang goed op de vaas.

Phygelius capensis 'African Queen' is een heester tot 1.20 m. hoog.  Deze heester is matig winterhard en heeft het in afgelopen februari zwaar te verduren gehad, totaal afgevroren, dus moest vanaf de grond opnieuw beginnen.  Toch komen er nog wat bloemen. 

Kirengeshoma palmata, Japanse wasbloem, een vaste plant die van schaduw houdt.e wordt tot 80 cm hoog en breidt zich slecht uit.  Ooit plantte ik 3 stuks en het blijft een klein groepje. 

De prachtige bottels van de roos Scharlachsglut.

De teunisbloemen blijven maar doorgaan. Elke avond met de schemering ontvouwen de knoppen zich in enkele minuten tot bloemen.   Enkele staan er tussen de Verbena bonariensis waar ze niet horen, maar ze mogen blijven.  Als het vakantie is mogen de kleinkinderen 's avonds soms opblijven om dit wondertje te aanschouwen.

De Physalis, het lampionnetje is een echte woekeraar, die langs de vaart staat. Ondergronds maken ze lange stengels om het volgende jaar een stuk verder weer boven de grond te komen.  Inmiddels komen ze ook tussen de hortensia's op waar ik ze niet wil hebben.  Ik gedoog ze in de tuin omdat je ze gedroogd in herfst en winter voor kransen en boeketten kunt gebruiken.

De roos Westerland groeit over de pergola, samen met witte- en blauwe regen.  In de zomer zijn nieuwe lange takken boven de pergola uitgegroeid die nu weer bloeien.  Op de foto zie je alleen de lucht maar het is één grote wildernis daar.  Westerland is een gezonde, sterke oranje roos, die herhaaldelijk bloeit.

Een variëteit aan geel/rood/oranje bloemen in een handvaasje uit een tweedehands winkeltje. Ik kijk nu regelmatig rond naar meer handvaasjes maar ben ze nog niet tegen gekomen.

Het roosje in het midden van het stuk, met links ervan een abrikoos getinte knop, is van Ghislaine de Féligonde, een klimroosje met trossen van 10 tot 20 bloempjes, die veranderen van oranje naar zalm/geel/wit en roze. De roos wordt 3 m. hoog en bloeit rijkelijk in het begin van de zomer met in de herfst een redelijke tweede bloei.  Ghislaine de Féligonde, alleen voor de naam wil je haar al hebben, is al een ouwetje, ze dateert uit 1916 en komt bij Turbat in Frankrijk vandaan.

Er staan ook nog wat bloemen van de Brandende Liefde in de tuin.

De  Tropaeolum majus, oost indische kers. Daarvan staan er heel veel in en om de tuin in allerlei kleuren. Als je één keer een paar verschillende kleuren zaait, heb je ze voor je hele leven in vele tinten.

Ook de roos Brown Velvet combineert prima met de dahlia en andere bloemen.

DIERENVERDRIET

Prinsjesdag doet me aan die derde dinsdag in september enkele jaren geleden denken.

Op een mooie zondagavond in juli kwam onze 15 jaar oude rode kater Reinaard niet eten. Vreemd, dat gebeurde zelden, maar misschien lag hij ergens in de tuin nog lekker in het avondzonnetje te slapen. De volgende ochtend nog steeds geen Reinaard, dat was toch wel heel vreemd. Ik de tuin rond en maar roepen: "Reinaaaaard, Reinaaaaard.....", geen reactie. 's Middags en 's avonds weer tuin en omgeving afgezocht, luidkeels zijn naam roepend. Maar Reinaard was spoorloos verdwenen.

Dinsdagochtend eerst op stap met Snarf, de border collie. Toen we weer thuis waren gekomen, commandeerde  ik balorig maar dringend  mijn harige vriend: "Snarf zoek Reinaard".  Hij keek me aan en ging de tuin in, ik liep nog even naar de kas zoals elke ochtend na de wandeling. Enkele ogenblikken later kwam Snarf opgewonden naar me toe in de kas, hij maakte me duidelijk dat ik met hem mee moest komen. Ik ging mee, we liepen terug. Bij de serretrap stopte hij abrupt, stak zijn neus onder het grove blad van de Hosta sieboldiana 'Elegance' en keek me aan.  Ik keek ook onder de Hosta, en ja, daar lag Reinaard......dood!

De dagen er voor was ik minstens tien keer hier langs gelopen en Snarf trouwens ook, maar de kat lag onder de grote bladeren verborgen. Hij zag er nog goed uit, had niet gevochten, maar was gewoon overleden, waaraan of waarom weten we niet.  Wat ik wel weet, is dat Reinaard op de dag van zijn verdwijning 's morgens op het bordes van de serretrap heerlijk in de warme zon lag. Dat deed hij wel vaker, als het heet was bleef hij lekker bakken in de zon en als het goot van de regen, bleef hij ook gewoon buiten zitten totdat we hem letterlijk als een verzopen kat binnen lieten. Wellicht is hij bevangen door de hitten en zocht verkoeling onder de Hosta, wat hij niet heeft overleefd, we zullen het nooit weten.

Snarf heb ik toen even binnen gedaan en Reinaard begraven op een rustige plek achter in de tuin. Merkwaardig is dat het leek alsof Snarf het begreep. Reinaard was toch een vriend, in elk geval een huisgenoot van hem. De kat bracht de nacht altijd buiten door en als hij 's morgens binnenkwam begroetten hond en kat elkaar door even met elkaar te neuzen.

Bijna twee maanden later, hadden we weer zo'n voorval.  Onze Mollie, tweelingzus van Reinaard, kwam 's morgens om half 8 niet binnen. Mollie bracht de nacht altijd binnenshuis door. F, mijn man liet ze dan 's morgens vroeg buiten en ik liet haar een uurtje later weer binnen.  Maar op een dag zat ze niet op de veranda, en dat was echt uitzonderlijk want Mollie was er altijd!  Ik riep : "Mollieeeee, maar geen Mollie te horen of te zien. Nu wist ik dus wel wie ik in moest schakelen : Snarf!
Ik keek hem aan en zei "zoek Mollie".  Hij begreep het direct en ging aan de slag. Met zijn neus eerst in de lucht en daarna langs de grond ging hij richting voortuin, dook daar onder de hortensia's waar hij lang rondsnuffelde en er weer onder vandaan kwam. Daarna begon hij weer van voor af aan, terug naar de veranda, over het pad naar de voorkant en weer onder de hortensia's. Ik kroop ondertussen ook maar tussen en onder de grote groep hortensia's, maar geen Mollie te vinden. We hebben de hele tuin afgekamd en langs de kant van de vaart gespeurd maar zonder resultaat.  Toen hebben we het maar even opgegeven en tot de orde van de dag overgegaan.

Met lunchtijd nog eens samen gezocht, weer eindigde zijn speurtocht onder de hortensia's.
Het was de derde dinsdag van september, Prinsjesdag, en Snarf en ik posteerden ons voor de televisie, om de gouden koets met de Koninklijke familie en de hele entourage, o.a. de extravagante hoeden te bewonderen en de troonrede aan te horen. Snarf lag er verslagen bij, alsof hij begreep dat er iets met Mollie aan de hand was.

Toen 's avonds F. thuiskwam en ik vertelde dat Mollie er niet was, gingen we nog maar eens rond. Snarf weer direct naar de hortensia's in de voortuin. Plotseling hoor ik hem janken en piepen, hij stond op de vlonder bij de vaart tegenover de hortensia's. Snel er naar toe, en ja, daar lag Mollie half onder de vlonder, ze was verdronken.  Hoogstwaarschijnlijk is ze 's morgens op de waterlelies in de vaart gesprongen waar dikwijls kikkers op zitten en is ze niet meer uit het water kunnen komen door de hoge beschoeiing op die plek langs de vaart.  Een afschuwelijk einde voor Mollie.  F. heeft Mollie naast Reinaard begraven en we waren allemaal heel verdrietig, niet alleen omdat ze er niet meer was maar nog meer om het feit hoe ze aan haar einde was gekomen.

Met dit verhaal wil ik nog maar eens zeggen, hoe slim, intelligent en trouw Snarf, en border collies in het algemeen, zijn.

DE SEPTEMBERTUIN

Het is half September, de ochtenden en avonden worden merkbaar frisser. Vanmorgen geen ontbijt op de veranda maar in de serre. In het weekend heeft F. (mijn man) Snarfendienst, doet hij de ochtendwandeling en maak ik het ontbijt klaar.  Komt hij terug om 8.00 uur en vraagt : "Waarom eten we niet op de veranda?". 

Ja, het kan altijd maar dan wel met een trui of vest, dus toch maar in de serre.  Ook 's avonds hebben we al weer een paar keer binnen gegeten. 

In de maand september kan er nog heel veel bloeien in de tuin.  De herfstbloeiende vaste planten beginnen te kleuren, een aantal rozen laten zich van hun beste kant zien,  vele éénjarigen staan er nog piekfijn bij en als bonus geven de Delphiniums een bescheiden tweede bloei.  

De tuin kreeg nog een flinke groeispurt, de laatste stuiptrekkingen van de zomer. De weelderige begroeiing begint nu ook her en der wat herfstkleur te vertonen. De klimrozen hebben lange nieuwe scheuten ontwikkeld en die moeten allemaal weer keurig opgebonden worden, de hortensia's groeien, bloeien en hangen over de paden. 

De uitgebloeide bloemen in de tuin worden regelmatig afgeknipt of als de hele plant lelijk wordt, tot de grond toe afgeknipt. Elke week gaan er wel enkele kruiwagens vol naar de composthoop en het leuke is dat je er niets van ziet in de borders, het staat gewoon nog mudvol. 

Afgelopen week heb ik ook zaden verzameld van Lupinen, tijgerlelies, pronkerwten, goudsbloemen enz. 

Het gras groeit nog goed, maar we hebben een explosie van mollen.  Onze buurman is een goeie mollenvanger, maar dit keer nemen ze hem in de maling.  Hij probeert ze al weken te vangen met wel 4 mollenklemmen, tot nu toe zonder resultaat.  

Ik dacht dat ik dit jaar alleen maar witte en purperen lathyrussen had, totdat er langs het hek nog mooie roze geurenden bloemen kwamen.

De éénjarige, klimmer Cobae scandens is ook een welkome laatbloeier, als het niet vriest kan deze doorgaan tot in november. De eerste bloemen gaan nu pas open.

Ook de Anemone hupehensis wordt druk door de hommels bezocht.

De Verbena bonariensis weet niet van ophouden. Eind juli begonnen ze te bloeien en het gaat maar door. Dit is in ons klimaat niet zo´n sterke vaste plant, maar ze zaaien zich rijkelijk uit.

Herfstasters beginnen nog maar net kleur te bekennen en de vage herfstachtige tint van de Sedum mag in geen enkele tuin ontbreken, het vleesachtige blad is in de zomer een prachtige opvulling van de border.

De Tricyrthis hirta, oftewel armelui´s orchidee; de nederlandse naam geeft al aan dat deze plant een bescheiden voorkomen heeft. Deze plant staat in het schaduwgedeelte van de tuin waar ze het bijzonder goed doet.

Hosta Sum and Substance, een waar licht in duisternis.  En dat niet alleen, het is bijna de enige hosta in de tuin die geheel genegeerd is door slakken en ander kruipend ontuig. Deze prachtige hosta kan ik iedereen aanraden.  De meeste hosta´s zien er zo ongeveer uit als onderstaand exemplaar, geen vrolijk gezicht. Ik moet wel zeggen dat het tot augustus heel goed is gegaan maar daarna kwam er een invasie van allerlei soorten ongedierte.

De Cyclamen hederacea is helemaal in de verdrukking gekomen tussen de Vinca minor, toch staat het leuk die roze bloemetjes in het groen. Ze breiden zich ondanks de Vinca hier verrassend goed uit want ik ben begonnen met enkele knolletjes.  Ze houden ervan om in de schaduw van bomen of heesters te staan. Deze bloeien dus nu. Er is nog een andere tuinsoort de Cyclamen coum die in de winter bloeit, heb ik ook ooit gepoot maar die willen hier weer niet zo.

                                               

De Fuchsia magelanica ´Alba` heeft een zweem van roze.  Deze was in februari tot de grond toe afgevroren, maar ze heeft het overleefd en bloeit dit jaar alleen wat minder dan anders. Dit is nog een afstammeling van een stek uit Bretagne, meer dan 20 jaar geleden.

De Artemisia ludoviciana ´Valerie Finnis´ staat in het witte tuingedeelte maar past ook mooi bij roze en paars. Ze wordt 60 cm hoog maar door de spreidende groei lijkt het lager, bovendien knip ik ze regelmatig een stuk terug. Ik laat ze zeker niet in bloei komen, deze halfheester bloeit nl. onbeduidend geelwit.

De roos Souvenir de La Malmaison bloeit nu met meer en veel mooiere bloemen dan van de zomer.  Dit zit misschien ook wel in het weer, de zomer was nat en daar houdt deze roos niet van, ze veranderen dan snel in vieze dotten of de knoppen komen zelfs niet uit.

De roos Rosy Cushion is een prima heester, die de hele zomer doorbloeit. 

Zo dat was het weer voor vandaag, het is nog een heel verhaal geworden. Een volgende keer over geel in de herfstuin.