AGAPANTHUS IN POTTEN EN BOEKETTEN

Agapanthus betekent "liefdesbloem" want het Griekse Agape = Liefde en Anthos = bloem.

De herkomst van de Agapanthus is Zuid Afrika.

In Nederland werd de plant voor het eerst beschreven in 1680 door Jacob Breyne, er stond toen een bloeiende plant in de tuin van Hieronymus van Beverningk in Warmond.  

Zelf heb ik 6 flinke kuipen met blauwe en witte Agapanthussen op een terras staan. De namen van de soorten weet ik niet, alleen de witte Agapanthus praecox 'Albiflorus' is wel duidelijk.  Mijn planten heb ik hoofdzakelijk meegebracht uit Madeira, daar groeien ze langs de wegen en levada's, een schitterend gezicht als ze bloeien. Ik heb er op de Mercado de Labradores in Funchal gekocht maar ook een paar vlezige wortelstokken langs de weg opgeraapt.  Ze groeien daar als onkruid en regelmatig zie je wegwerkers bezig met het kappen van planten.  Verder kreeg ik zaad van een prachtige, vrij kleine diepblauwe Agapanthus van mijn vader, maar...........Agapanthussen komen niet soortecht terug uit zaad, dus dit werden lichtblauwe.  Eind september krijg ik een stukje van de originele donkerblauwe, want Agapanthussen kun je het beste vermeerderen door ze na de bloei te scheuren.

In Nederland worden Agapanthussen hoofdzakelijk in potten gehouden omdat ze in de winter niet betrouwbaar winterhard zijn.  In de kuststreek worden ze wel gekweekt op velden, maar alleen de bladverliezende soorten welke iets meer kunnen hebben. Deze smalbladige, bladverliezende Agapanthussoorten kunnen met een goede bescherming van bijv. stro de winters overleven tenzij de grond goed doorlatend is want vocht en vorst is funest.

Het overwinteren van potten van bladverliezende soorten kan donker en koel, temperatuur 2 - 8 gr.C., de bladhoudende soorten moeten licht en koel overwinteren op dezelfde temperatuur.

Wat betreft bemesting is in het vroege voorjaar een gift van koemest of beendermeel geschikt, later regelmatig een oplossing van kunstmest 7-14-28,  geeft het beste resultaat.  Waarom 7-14-28 :  de 7 staat voor stikstof en dat heeft de Agapanthus in pot niet veel nodig, 14 = fosfor en 28 is kali. Kali zorgt voor bloemknoppen en dat is bij de Agapanthus in pot heel belangrijk.

Er wordt vaak gezegd dat Agapanthussen krap in de potten moeten staan, dat is niet waar want aan de buitenkant van de plant ontwikkelen zich de nieuwe neuzen. De grondsoort is minder belangrijk, goede potgrond is voldoende eventueel vermengd met een beetje klei.  

Het is niet nodig de uitgebloeide bloemen te verwijderen, het mag wel, maar van sommige cultivars zijn de zaaddozen zeer decoratief. Om veel bloemen te krijgen is natuurlijk een zonnige plek een eerste vereiste.

Bovenstaande fotocollage heb ik gemaakt van mijn Agapanthussen die afgelopen weken in bloei stonden.

We hebben een rijke bloei dit jaar en er staan nog steeds planten in bloei, dan kun je er gerust eens wat afknippen om een boeket van te maken.

Voor het boeket heb ik de volgende bloemen uit de tuin geknipt :  

                                                             - de laatste paarse gladiolen

                                                             - Verbena bonariensis

                                                             - een blauwige hortensia

                                                             - een paar lila en paarse Phlox paniculata

                                                             - Thalictrum rochebrunianum

                                                             - Origanum majoranum (marjolein) 

                                                             - een blauwe Agapanthus

. 

Boeken :  Agapanthus - Hanneke van Dijk

                Agapanthus, a revision of the genus - Wim Snoeijer (in association with the 

                                                                         Royal Boskoop Horticultural Society).

AANVARING MET DE ZWANEN

Elk jaar hebben we wel jonge zwanen in de vaart voor het huis.  Statig zeilen de ouders met hun jongen voorbij de zwanebloemen (Butomus umbellatus) die spontaan langs de oever opgekomen zijn.

 Aha, op de vlonder heeft onze Snarf de zwanen ook in het vizier gekregen, hij kijkt gespannen toe.

Moeder zwaan ruikt onraad en beschermt sissend haar jongen, waarna ik Snarf tot de orde roep, want we gaan geen "zwaantje pesten".

WITTE BLOEMEN VOOR EEN WARME ZOMERDAG

Het tuingedeelte tussen de serre en de kas bestaat hoofdzakelijk uit planten die wit bloeien. Eén van de aardigste dingen van witte bloemen is, dat zij de zomer avonden als het ware verlengen. Wanneer het bijna donker is en de blauwe, rode en paarse bloemen en al het groene blad in de schaduw zijn verzonken, kun je  nog genieten van een spookachtige tuin met oplichtende witte vlekken. Wij hebben het bewust voor de serre wit gehouden, zodat je bij kouder weer 's avonds ook binnen vandaan kunt genieten van de witte bloemen in het donker. Verder vind ik dat een witte tuin rust en eenvoud uitstraalt en dat is best belangrijk, het overgrote deel van mijn tuin is bijzonder kleurrijk, plaatselijk zelfs kakelbont. Onder de witte bloemen bevinden zich ook veel geurende soorten, zoals rozen en de sterkgeurende Hesperis matronalis alba, damastbloem en de Nicotiana sylvestris, tabaksplant. De damastbloem is al uitgebloeid en heeft zich waarschijnlijk weer rijkelijk uitgezaaid en de éénjarige tabaksplant moet nog gaan bloeien.

De linker border gezien vanaf de kas, vooraan de Lavatera olbia 'Ice Cool'.

Je kunt zien dat het een zonnige, hete zondagmiddag is.

Bovenstaande close-up van de Lavatera heb ik vorige week genomen, toen het net geregend had.

Een stukje van de andere border genomen van de serre naar de kas, met rozen en anemonen in bloei.

Rosa `Elfe` 

Gekweekt door Tantau in 1951, de roos heeft witte, halfgevulde, lichtgeurende bloemen aan wuivende lange takken. Ook te gebruiken als heesterroos. Wordt 1,00 m. hoog en 55 cm breed. Doorbloeiend..

Hosta ´Royal Standard´

Rosa ´White Wings`

Anemone `Honorine Jobert`, begint net te bloeien.

Een witte lelie in pot voor de éénjarige Orlaya grandiflora, kanten bloemen die het ook goed doen in boeketten.

Rosa ´Schneewittchen´ bloeit voor de tweede keer uitbundig.

De Phlox paniculata `White Amiral` is sterk en is in meerdere delen van de tuin te vinden.

En wat te denken van een Yucca filamentosa in mijn tuin. De Yucca behoort niet tot mijn favorieten, maar eens liet ik me verleiden en nu staat deze op een hoek, wat niet verkeerd is.  Gertrude Jekyll gebruikte ze veel op hoeken van haar borders in het boek `Colourschemes for the flowergarden`.

Deze uitbundig bloeiende witte Agapanthus staat in een grote donkergroen geverfde cementkuip op het terras.

Ik eindig deze warme zondag in augustus met de volgende uitspraak van Anne Scott-James in het boek Down to Earth: 

`` In August, if ever, one hopes to have a terrace life

and to enjoy one´s garden, not to be it´s victim.

Cool drinks, well-loved friends, a show of flowers

and a rest from heavy labour are what the soul

requires at the end of summer.``

BIJEN, HOMMELS EN VLINDERS IN DE TUIN

Hommels in mijn rode dubbele papavers. Zij zijn gek op deze papaver, ik niet, ze zijn een beetje te rood en te dubbel, net iets te veel van het goede, maar ze komen ieder jaar weer ergens op en zie, de kleurcombinatie met de Achillea "Paprika" is nog niet zo gek.

                                     

Aanvankelijk dacht ik dat het een slecht vlinderjaar zou worden, want ze bleven vrij lang weg.  In het voorjaar zag ik soms een blauwtje, en wat koolwitjes, maar nu valt het me toch reuze mee. Vooral op de Buddleja's zitten heel veel Atalanta's  en ook de Kleine Vos is goed vertegenwoordigd.

Toen ik gisteren de foto's van de vlinders op de Buddlejas probeerde te maken, kwamen ze zelfs op m'n armen zitten.

Hier volgt nog een vlindergedicht uit de Collected Poems of Emily Dickinson, er is keus genoeg want zij maakte heel veel gedichten, waaronder een groot aantal over de natuur. Dit vlindergedicht vind ik zelf erg mooi.

Two Voyagers.

Two butterflies went out at noon

And waltzed above a stream,

Then stepped straight through the firmament

And rested on a beam;

And then together bore away

Upon a shining sea,

though never yet, in any paort,

Their coming mentioned be.

If spoken by the distant bird,

If met in ether sea

By frigate or by merchantman,

Report was not to me.

AUGUSTUS: DE TUIN VERWILDERD

Bovenstaand schattig mini springbalsemientje heet officieel Impatiens balfourii. Op bovenstaande foto zou je niet zeggen dat ze mini is maar op onderstaande foto is wel te zien dat het geen reuze balsemien is.

Ze komt oorspronkelijk uit de Himalaya en is in het begin van de 20ste eeuw in Europa geïintroduceerd als tuinplant, maar is inmiddels op vochtige grond een invasie geworden.

Bij deze plant hoort weer een verhaal.  Meer dan 20 jaar geleden, in de tijd dat we nog met de dochters in Frankrijk gingen kamperen, dronken we onderweg 's morgens koffie buiten bij een cafeetje en daar stonden langs de muur allemaal mini-springbalsemientjes, zo ben ik ze gaan noemen. Als je ze aanraakte sprongen de zaden in het rond, dus namen we er wat zaad van mee.  De verschrikkelijke hoeveelheid mini-springbalsemientjes in mijn tuin zijn daar nog allemaal nazaten van.  Ze zijn leuk, en heel veel tuinbezoekers vonden en vinden dat ook, dus ik heb al heel wat zaad weggegeven, maar als je er aan begint, kom je er nooit meer af.  Soms denk ik dat ik rigoreuzer te werk moet gaan, maar ach, waar ik ze niet wil trek ik ze weg.  

Hier zie je de mini-balsemientjes op de voorgrond van Clematis viticella ´Rubra´, die niet alleen in de zuil klimt maar ook in de Prunus cerasifera nigra.

In het vroege voorjaar begin ik altijd met een nette tuin, alles wordt na de vorst keurig opgeruimd, lievelingsplanten krijgen wat extra mest en dan kan alles gaan groeien.  Dat gaat goed, alles blijft er verzorgd uitzien tot en met juni wanneer ook de rozen en riddersporen floreren.  In juli komen heel veel vaste planten tot bloei, maar ook tussen de planten in de borders is nog van alles opgekomen wat zich uitgezaaid heeft of van zaden uit de composthoop. Als ik die zaailingetjes zie in mei, vind ik het meestal jammer om ze weg te halen en laat ik ze lekker groeien.  In augustus komt de grote explosie van gewilde en ongewilde planten in bloei, het is rommelig maar ook te mooi om ze te lijf te gaan.  En elk jaar denk ik, nu ga ik het anders doen, ik moet er wat meer structuur in brengen, ik moet dit en dat er gelijk uittrekken, maar...........ik kan het niet, ik ben gewoon niet zo, dus laten we het maar weer lekker over ons heenkomen en genieten van de kleurenmengeling van dahlia's, teunisbloemen, verbena's, koekoeksbloemen, toortsen, papavers, enz.

Zodra de planten zaad gaan zetten en lelijk worden trek ik ze er onmiddellijk uit of wat betreft de vaste planten, knip ik ze kort af. De vaste planten vormen dan weer fris nieuw blad en soms nog enkele bloemen.
De afgelopen 4 weken ben ik daar al druk mee bezig en waar ik mij altijd weer over verwonder, is dat er wekelijks kruiwagens vol afgevoerd worden naar de composthoop, maar dat de tuin er uit blijft zien of er niets verwijderd is. Mooi toch!

WIE ZAAIT, ZAL OOGSTEN

Het is zomer en we profiteren nu volop van ons dit jaar aangelegde moestuintje in een gedeelte van het gazon. Ik moet toegeven het doet wel afbreuk aan het ontwerp van de tuin, maar een mens wil wel eens iets anders. Als ik er genoeg van krijg, is het heel simpel om volgend jaar weer gras in te zaaien, is ook de grond weer eens gelijk gemaakt want wij hebben hier wel veel last van mollen.
Ook de pruimenboom heeft ons weer een overvloed aan Opal pruimen gegeven. Jam maak ik er niet meer van want dat eten wij nauwelijks, maar wel compote voor in de diepvries.  Een paar weken hebben familie en vrienden meegenoten van pruimentaart en de rumpot  is weer gevuld voor de kerst. 

Ook hebben we de doperwten geplukt en gedopt.  Dat viel tegen, we hebben er 3 keer van kunnen eten. Toen ik weer wilde gaan plukken, waren er alleen lege doppen. Ik wist niet dat vogels in doperwten geïnteresseerd waren.

Sla hebben we volop in diverse soorten. Soms schieten ze door, ondanks dat ik slechts 4 plantjes tegelijk heb gepoot, bij het tuincentrum vandaan.  De gewone kropsla zaai ik zelf, kleine beetjes tegelijk in een bakje in de kas. Het zakje zaad wat ik heb, is al 2 jaar oud, maar ze komen nog goed op.  Sla zet ik nu in grote potten buiten bij de kas, in de volle grond werden ze door slakken opgegeten.

Rode bietjes, oftewel kroten, hebben we ook, de Egyptische platronde. Deze soort zaaide mijn opa vroeger ook al.  We hebben er al een paar keer van gegeten maar ze zijn nog erg klein. Zo worden ze gelijk een beetje gedund.

De gewone basilicum heb ik in potten in de kas en in de volle grond voor de tomatenplanten.  Dit kruid kun je in de zomer niet missen, bij talrijke gerechten te gebruiken, maar vooral voor mijn favoriete salade Caprese.  Buiten in de volle grond wordt het meestal niets, te koud en te nat, zelfs in de kas valt het dit jaar wat tegen. Maar als je het zelf zaait, heb je altijd meer dan genoeg.

Dit jaar eens kaneelbasilicum geprobeerd.  Dat is maar éénmalig, want het ruikt en smaakt niet lekker. De planten zien er wel aardig uit, wat steviger en mooie decoratieve rode stelen en nerven.

Dan de sperciebonen, Prelude, een voor mij oud vetrouwd ras.  Ondanks dat ik de bonen 14 dagen na elkaar gelegd heb, zijn ze toch bijna allemaal tegelijk goed.  Dus eten we bonen, bonen en nog eens bonen. Zo gaat dat meestal in een groentetuin,  ook zijn ze in de winkel nu ook goedkoop maar uit eigen tuin zijn ze  toch veel lekkerder.

Als je ze voor het eerst plukt, begin je met heel dunne lekkere boontjes, maar na verloop van tijd worden ze steeds dikker.

De lente-uitjes zijn ook goed, vanmiddag een bosje uit de grond gehaald.

De komkommerplant in de kas geeft een overvloed aan komkommers, dus hier kan ik de buurt van voorzien. 

Savooiekool, 3 planten zijn al goed en worden binnenkort gesneden. Normaal eten wij echter deze kool in de winter. Ga eerst maar eens naar een zomerrecept zoeken, want heb hier zo nog niet zo'n trek in.

En het allerlekkerst zijn de cherrytomaatjes "Gardener's Delight" uit de kas. Deze heb ik zelf in het vroege voorjaar gezaaid met als resultaat zo'n 40 plantjes. Dom natuurlijk, ik had de helft van het zakje moeten zaaien.  Een aantal planten staan keurig langs touwtjes opgebonden, de rest is een rommeltje in hele grote potten.  Toch doen deze het ook goed.  Afgelopen weken is het heel hard gegaan en kan ik heel veel tomaatjes plukken, ook de jongetjes (kleinkinderen) weten ze te vinden en snoepen ervan.

Het lekkerste heb ik voor het laatst gehouden, het dessert.

Wijngelei met rozenroom
Voor de wijngelei 1 dl water koken met 50 gr. suiker en een snufje kaneel. Direct van het vuur hierin 12 blaadjes voorgeweekte bladgelatine oplossen. Als het geleimengsel begint af te koelen, aromatiseren met 50 gr. acaciahoning, 1/2 dl calvados en er dan 4 dl. rode wijn aan toevoegen. Kleine vormpjes oliën en de wijngelei erin gieten. In de koelkast laten opstijven en opdienen met een saus die u maakt door 2 dl crème fraîche te vermengen met 2 el. rozebladsiroop en eventueel een scheut Crème de cassis. Op elk geleipuddinkje een versuikerde roos deponeren..
(dit is een recept uit het boek "De Smaak van Bloemen" van E. de Lestrieux)